ฮัจญ์และอุมเราะห์ที่เป็นธรรม

ในแต่ละปีมีมุสลิมไทยเดินทางไปประกอบพิธีฮัจญ์ (Hajj) เฉลี่ยปีละ 7,000 คน ภายใต้การกำกับดูแลของ คณะกรรมการส่งเสริมกิจการฮัจย์แห่งประเทศไทย และ กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย นอกจากนี้ ยังมีการเดินทางไปประกอบพิธีอุมเราะฮ์ (Umrah) ซึ่งเป็นการแสวงบุญนอกฤดูกาลฮัจญ์อีกประมาณ 30,000 - 50,000 คนต่อปี เนื่องจากมีระยะเวลาดำเนินการและค่าใช้จ่ายที่น้อยกว่า

สถานการณ์การแสวงบุญของมุสลิมไทยในปัจจุบันเผชิญกับข้อจำกัดและความเสี่ยงในหลายมิติ ดังนี้:

• โครงสร้างต้นทุนที่ไม่เป็นธรรม: แม้จะมี พ.ร.บ. ส่งเสริมกิจการฮัจย์ พ.ศ. 2524 (และฉบับแก้ไขเพิ่มเติม) เป็นกรอบทางกฎหมายในการเจรจากับรัฐบาลซาอุดีอาระเบียและอำนวยความสะดวกแก่ผู้แสวงบุญ แต่ในทางปฏิบัติ ผู้แสวงบุญชาวไทยกลับต้องแบกรับค่าใช้จ่ายที่สูงมากเมื่อเทียบกับผู้แสวงบุญจากประเทศอื่น
  
  

• ปัญหาความโปร่งใสและคุณภาพบริการ: ผู้ประกอบการบางรายเอาเปรียบและละเลยหน้าที่ในการดูแลผู้แสวงบุญในฐานะผู้บริโภค ทำให้ไม่ได้รับบริการที่โปร่งใสและเป็นธรรม

• วิกฤตการหลอกลวงในกิจการอุมเราะฮ์: กิจการอุมเราะฮ์มักประสบปัญหาการหลอกลวง เอาเปรียบ และฉ้อโกงในหลายกรณี ส่งผลให้ผู้แสวงบุญที่ออมเงินมาตลอดชีวิตต้องสูญเสียทรัพย์สิน โดยมีสถิติการร้องเรียนในแต่ละปีเป็นจำนวนมาก

พรรคประชาชนมุ่งมั่นที่จะปฏิรูปการบริหารจัดการการแสวงบุญเพื่อให้เกิดความโปร่งใสและเป็นธรรม ผ่านมาตรการดังนี้:

• ปฏิรูปกฎหมายเชิงระบบ: ปรับปรุงแก้ไข พ.ร.บ.ส่งเสริมกิจการฮัจย์ให้ครอบคลุมถึง "กิจการอุมเราะฮ์" อย่างเป็นระบบ เพื่อให้เกิดการดูแลที่ครบวงจร

• จัดวางบทบาทภาครัฐและองค์กรศาสนา: กำหนดให้หน่วยงานราชการมีหน้าที่หลักในการ "กำกับดูแล" และ "อำนวยความสะดวก" ในขณะที่ปล่อยให้องค์กรทางศาสนามีบทบาทในการบริหารจัดการกิจการของตนเองอย่างอิสระ เพื่อให้มั่นใจว่า "ฮุจญาต" (Hujjat) หรือผู้แสวงบุญจะได้รับการคุ้มครองสิทธิ

• มาตรการระยะสั้นเพื่อลดค่าใช้จ่าย: ปรับปรุงแนวทางการเจรจาต่อรองค่าใช้จ่าย (โดยเฉพาะค่าบัตรโดยสารเครื่องบินและที่พัก) เพื่อลดการผูกขาด 

• เปิดเสรีให้ผู้ประกอบการแข่งขันราคาที่เป็นธรรม

• บังคับใช้ระบบการขึ้นทะเบียนผู้ประกอบการ ทั้งในรูปแบบบริษัทและผู้นำการเดินทาง หรือที่เรียกว่า "แซะห์" (Group Leader) เพื่อให้สามารถตรวจสอบความโปร่งใสและสร้างหลักประกันไม่ให้เกิดการเอาเปรียบ

 

เพื่อให้บรรลุวัตถุประสงค์ในการสร้างความเป็นธรรม นโยบายนี้จะดำเนินการผ่านกลไกทางกฎหมายและการบริหาร ดังนี้:

• ผลักดันการแก้ไขกฎหมายหลัก: ดำเนินการแก้ไขปรับปรุง พ.ร.บ. ส่งเสริมกิจการฮัจย์ พ.ศ. 2524 เพื่อขยายขอบเขตการคุ้มครองให้ทันสมัยและครอบคลุมทุกมิติของการแสวงบุญ

• ยกระดับกลไกการเจรจาต่อรอง: ปรับปรุงบทบาทหน้าที่ภายใต้ คณะกรรมการส่งเสริมกิจการฮัจย์แห่งประเทศไทย ให้เป็นหน่วยงานเชิงรุกในการเจรจากับผู้มีส่วนได้ส่วนเสียทั้งในและต่างประเทศ เพื่อลดการผูกขาดทางการค้าและลดต้นทุนการเดินทางให้ต่ำลงที่สุด