อัพเกรดกรุงเทพ

ปัญหาหลักของการบริหารกรุงเทพฯ คือการเป็น "องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นชั้นเดียว" ซึ่งทำให้ เกิดปัญหาดังต่อไปนี้ คือ

• อำนาจการตัดสินใจรวมศูนย์: ผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานครในฐานะผู้บริหารสูงสุด ต้องกำกับดูแลหน่วยงานในสังกัดถึง 70 หน่วยงาน (20 สำนัก และ 50 สำนักงานเขต) 

อำนาจในการกำหนดนโยบาย การจัดสรรงบประมาณ และบุคลากรทั้งหมดถูกรวมไว้ที่ฝ่ายบริหารส่วนกลางของ กทม. ทั้งหมด

• ให้บริการประชาชนไม่ตรงจุด: สำนักงานเขตทั้ง 50 แห่ง มีบริบทและปัญหาในพื้นที่ที่แตกต่างกันอย่างมาก แต่กลับต้องรอการกำหนดนโยบายและการจัดสรรงบประมาณจากส่วนกลางเพียงจุดเดียว ทำให้การบริหารจัดการของแต่ละเขตไม่มีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญ และไม่สามารถตอบสนองความต้องการของประชาชนในพื้นที่ได้อย่างตรงจุด

ปัญหาเหล่านี้ส่งผลให้การบริหารจัดการเมืองขาดประสิทธิภาพ ไม่มีความยืดหยุ่น และไม่สามารถแก้ไขปัญหาเฉพาะหน้าของแต่ละเขตได้อย่างทันท่วงที

พรรคประชาชนจะยกระดับการบริหารราชการกรุงเทพมหานคร โดยเปลี่ยนจากองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นชั้นเดียว เป็น "องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นสองชั้น" เพื่อให้เกิดการแบ่งแยกอำนาจ งบประมาณ และบริการที่ชัดเจน:

1. การบริหารระดับล่าง (นคร):

• เพิ่มการบริหารระดับย่อยลงมาจาก กทม. โดยมี "นคร" เป็นองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นระดับล่าง

• ผู้บริหารและสภาของ “นคร” จะมาจากการ เลือกตั้งของประชาชนโดยตรง และรับผิดชอบต่อประชาชนในพื้นที่นั้น ๆ

• มีหน้าที่จัดทำบริการสาธารณะที่ไม่ซับซ้อนและอยู่ใกล้ชิดประชาชน เช่น โรงเรียน, ศูนย์เด็กเล็ก, ถนนและไฟส่องสว่างภายในซอย

2. การบริหารระดับบน (กรุงเทพมหานคร)

• กรุงเทพมหานคร (กทม.) ให้ยกฐานะเป็นท้องถิ่นส่วนบน ทำหน้าที่จัดทำบริการสาธารณะขนาดใหญ่ที่ส่งผลต่อ กทม. โดยรวม ไม่ได้เจาะจงนครใดนครหนึ่ง เช่น ระบบขนส่งมวลชน หรือโรงกำจัดขยะมูลฝอย

• เป็นหน่วยงานหลักในการกำหนดแผนและทิศทางการพัฒนาเมือง เช่น การวางผังเมือง

• ทำหน้าที่กำกับดูแลการบริหารงานของนคร เพื่อให้การจัดทำบริการสาธารณะของแต่ละ “นคร” มีมาตรฐานเดียวกัน และสอดคล้องกับการพัฒนาเมืองในภาพรวม

การปฏิรูปโครงสร้างนี้ต้องดำเนินการผ่านการแก้ไขกฎหมายหลัก คือ พระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการกรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2528 และที่แก้ไขเพิ่มเติมใหม่ทั้งฉบับ เพื่อกำหนดโครงสร้างการบริหารเป็นแบบสองชั้น โดยมีสาระสำคัญที่ต้องแก้ไขเพิ่มเติม ดังนี้:

1. จัดตั้ง "นคร" 

• กำหนดให้มี นคร เป็นองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นระดับล่าง

• “นคร” มีฝ่ายบริหารและสภาที่มาจากการเลือกตั้งของประชาชนโดยตรง

2. ขยายอำนาจ กทม. (ระดับบน)

• เพิ่มเติมอำนาจและหน้าที่ให้กรุงเทพมหานคร ในฐานะองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นระดับบน เพื่อให้ไม่ติดข้อจำกัดของกฎหมายของราชการส่วนกลาง และสามารถจัดทำบริการสาธารณะได้อย่างกว้างขวาง

• ดำเนินการโดย ยกเลิกถ้อยคำ "ภายใต้บังคับของกฎหมาย" ซึ่งจะมีผลให้ “ทำได้ทุกอย่าง ยกเว้นบางเรื่องที่ห้าม” (Negative List) จากเดิมที่กำหนดให้ทำได้เฉพาะที่กฎหมายกำหนด (Positive List)

3. แบ่งแยกการเงินอย่างชัดเจน

• แบ่งแยกรายได้และการบริหารงบประมาณของ “กรุงเทพมหานคร” และ “นคร” อย่างชัดเจน

• กรุงเทพมหานครสามารถสนับสนุนงบประมาณในรูปแบบของเงินอุดหนุนให้กับ “นคร” ได้

4. กำหนดกลไกแก้ไขข้อพิพาท

• กำหนดกลไกการประสานงานและวินิจฉัยข้อพิพาทระหว่าง “กรุงเทพมหานคร” และ “นคร”

• ประกอบด้วยตัวแทนจากรัฐบาลกลาง กรุงเทพมหานคร และนคร เพื่อให้การบริหารราชการกรุงเทพมหานครเป็นไปอย่างมีเอกภาพและแก้ไขความขัดแย้งระหว่างกันได้